“Ik had een postnatale depressie: Ik kon niet voor of achteruit en heb huilend de dokter gebeld dat de medicijnen niet werkte”

Lilian Wanders – de Klerk is 36 lentes jong, moeder van Lucca-James, vrouw van Sander, baasje van Engelse bulldog Pebbles en zelfstandig ondernemer. Vorig jaar november zijn ze ouders geworden van de allerliefste en leukste zoon die ze zich ooit hadden kunnen voorstellen. Nu, 10 maanden later, kan Lilian niet anders zeggen dan dat ze het zo weer opnieuw zou doen, ondanks dat de start erg pittig is geweest. Lilian deelt haar bijzondere geboorteverhaal en is open over haar postnatale depressie. 

Mijn zwangerschap was op zichzelf al niet de meest leuke zwangerschap. Vanaf het begin af aan was ik misselijk, moe of gewoon simpelweg lamlendig. Van een energieke vrouw die onlangs haar eigen Marketing Agency had gelanceerd, ging ik naar een zwangere vrouw die vrij veel moeite moest doen om alle ballen in de lucht te houden. Ik kreeg minder zin in sociaal contact, stortte me volledig op de klussen die ik had binnen gehaald met mijn bedrijf en probeerde vooral mijn hoofd boven water te houden. Nu terug kijkend op die tijd, realiseer ik me dat ik toen al veel last had van een disbalans in hormonen. Ik was niet helemaal mezelf, maar dat had ik toen nog niet echt door. Wel vond ik de zwangerschap heel taai en pittig.. Ik vond er eigenlijk niets leuks aan. Natuurlijk keek ik hals reikend uit naar de komst van onze zoon, maar dat was dan ook het enige. Hoe verder ik in de zwangerschap kwam, hoe zwaarder ik het kreeg. Ik kwam in een rap tempo behoorlijk veel KG aan, probeerde dat nog in de toom te houden met veel sporten, wandelen en een poging tot gezonde voeding (wat wel steeds lastiger werd door het beroerde gevoel ), maar ik kon het niet tegen houden.. Ik zat niet lekker in de wedstrijd, maar aangezien ik geen opgever ben, bleef ik doorgaan, klussen aannemen voor m’n bedrijf en vooral zakelijk zorgen dat alles op rolletjes verliep.

“Achteraf gezien, als ik terugkijk op het hele verloop, was er tijdens mijn zwangerschap al veel aan de hand. Ik was vaak verdrietig, voelde me niet fijn, kon niet genieten van mijn zwangerschap en vond weinig nog leuk.”

Achteraf gezien, als ik nu terug kijk op het hele verloop, was er tijdens mijn zwangerschap al veel aan de hand. Ik was vaak verdrietig, voelde me niet fijn, kon niet genieten van mijn zwangerschap en vond weinig nog leuk. Op advies van mijn personal trainer deed ik, op de valreep, nog een zwangerschap shoot, om later toch te kunnen terug kijken op wat nu blijkt, de laatste foto’s van mijn zwangerschap. Ik ben ontzettend blij dat de dames mij hier toe hebben kunnen overhalen ( dank Coco & Anne-Marie ), want deze foto’s zijn mij nu extra dierbaar. Niet alleen omdat het de laatste foto’s zijn van voor de bevalling, ook omdat ik nu pas, trots naar mijn zwangere lijf kan kijken. Doordat ik me zo slecht voelde, kon ik mijn lichamelijke veranderingen ook niet waarderen. Zonde, want hoe prachtig is het dat moeder natuur ons vrouwen dit unieke proces gunt?

Eind november, een week voor mijn officiële verlof en op dat moment 33 weken zwanger, ging ik lichamelijk nog verder achteruit. Ik kon al niet meer dan 10 minuten een blokje om omdat de druk op mijn blaas zo groot was, maar nu zorgde de vroegtijdige indaling (dat in principe niets hoefde te betekenen) voor zoveel druk, dat ik niet meer van huis kon. Vrij vervelend kan ik je zeggen.. Na Corona had ik eigenlijk ons huis wel uitgespeeld, maar ook nu zat er niets anders op dan het gewoon uit te zitten. Wat het er niet leuker op maakte is dat mijn man aan het eind van die week, nog 8 dagen naar Afrika moest voor zaken. In overleg met de verloskundige en een laatste check waaruit bleek dat Lucca-James nog lekker rustig (ingedaald ) zat, namen we de beslissing dat een laatste zakentrip nog wel moest kunnen voordat hij wat langere tijd in Nederland zou blijven in verband met de geboorte van onze zoon.

“Ik had die nacht nachtmerries over het aanstaande vertrek van mijn man en op weg naar Schiphol
had ik extreem veel last van een vervelend gevoel in mijn buik.”

Wellicht voel je de bui al hangen, maar alsof het lot ermee speelde, had ik die zondag op maandag nachtmerries over het aanstaande vertrek van mijn man, en op weg naar Schiphol (waar ik nog 2 x moest stoppen voor een toiletbezoek ) had ik extreem veel last van een vervelend gevoel in mijn buik. Dat ik op de weg terug naar huis ook nog een lekke band kreeg, maakte mijn humeur niet veel beter.. Eenmaal thuis aangekomen, was ik mooi klaar met die dag en plofte ik op de bank. Een goede vriend kwam s ’avonds nog even wat eten, maar ik merkte dat ik onwijs moe was en eigenlijk het liefste in bed wilde liggen. De nacht was super onrustig, amper geslapen en veel woelen. In eerste instantie dacht ik dat het te maken had met het vertrek van mijn man naar Afrika, maar toen ik de volgende ochtend een paar druppels bloed in het toilet vond, zat het me toch niet lekker. Na even kort telefonisch overleg met de verloskundige die ochtend, spraken we af dat ik het even zou monitoren, en dat als het meer zou worden, ik even contact zou opnemen. Een paar bloed druppels zijn niet perse reden voor zorgen, maar toch wilde ze het zekere voor het onzekere nemen en daarom besloot de verloskundige, na mijn 2e belletje vanwege nog een paar druppels bloed, toch even langs te komen.

Toevallig en gelukkig, had ik een lunch afspraak met mijn moeder staan en was zij er net voordat de verloskundige aankwam, dat gaf me wel vertrouwen dat ik er niet alleen voor stond, want het feit dat mijn man nu in Afrika zat, zat me niet helemaal lekker. Na een onderzoek van de verloskundige bleek er op het eerste oog niets aan de hand te zijn, geen reden voor zorgen! Gelukkig, dacht ik nog. Wel wilde ze me doorsturen die middag voor een uitgebreide check, just to be on the safe side.. Ik vond dat dit wel kon bij de verloskundige praktijk, echter, toen ik na een toiletbezoek zag dat er meer bloed in de toilet lag, werd toch de beslissing gemaakt dat ik naar het ziekenhuis moest voor de uitgebreide check. Om een heel lang verhaal kort te maken; waren die opvolgende uren, achteraf gezien, heel stressvol. Vanwege Corona ( november 2021 ), was er weinig plek en wilde in eerste instantie geen enkel ziekenhuis in Amsterdam mij zien, vanwege overvolle afdelingen. Gelukkig had ik een hele fijne verloskundige die niet zomaar opgaf en na wat pittige discussies met ziekenhuizen mocht ik dan toch naar het VU voor een controle.

En toen ging het snel, waar we in eerste instantie dachten dat het alleen een check was, kreeg ik na de echo in het ziekenhuis de dienstdoende arts te spreken en die vertrouwde het niet helemaal. Na inwendig onderzoek concludeerde ze dat ik 2 centimeter ontsluiting had, op zich nog geen reden voor acute paniek, want hier kan je best een tijdje mee doorlopen, echter wilde ze wel dat ik even 24 uur gemonitord zou worden om te zien wat er zou gebeuren, het was tenslotte 6 weken voor de uitgerekende datum. Het VU kon mij niet opnemen, dus moest ik naar een ander ziekenhuis. Ook dat was duwen en trekken vanwege de bezettingen maar uiteindelijk konden we, gelukkig was mijn moeder erbij, doorverwezen worden naar het Amstelland ziekenhuis. De arts bood nog aan mij te vervoeren met een ambulance, iets wat ik overbodig vond, ik kon wel lopen naar de auto van mijn moeder… Little did we know op dat moment.

“Die avond ging er nog één vlucht terug naar Nederland en aangezien ik toch in het ziekenhuis lag en niet direct naar huis zou mogen, was het toch wel fijn dat hij terug zou komen.”

Toen we aankwamen bij het Amstelland besloten we, in overleg met de zaalarts, dat het wel wijs was om mijn man te vragen terug te vliegen naar Nederland. Die avond ging er nog één vlucht terug naar Nederland en aangezien ik toch in het ziekenhuis lag en niet direct naar huis zou mogen, was het toch wel fijn dat hij terug zou komen. De reden dat we nog best lang twijfelde, is omdat hij een hele belangrijke zakenreis had. Uiteraard wilde hij direct terug komen, echter wilde ik nog even wachten wat de artsen zouden zeggen. Gelukkig hebben we toen, rond 18:00 uur besloten, dat het goed was dat hij terug zou komen. Om 20:30 uur s ‘avonds kwam de dienstdoende verloskundige langs om polshoogte te nemen. Op dat moment voelde ik me prima en wilde ik liever geen inwendige check omdat ik erg moe was van de dag, en niet wilde dat mijn baarmoedermond verder zou worden ‘geïrriteerd’. De verloskundige wilde dit toch doen omdat ze wilde weten hoe we de nacht zouden ingaan en daarom moest de check toch gedaan worden.. Ik weet nog heel goed hoe dat moment verliep; de verloskundige deed haar onderzoek, keek me aan en zei; het spijt me vrouw, maar je hebt 4 centimeter ontsluiting en je bevalling gaat nu beginnen. Ik ga nu het bevalteam oproepen en we gaan je direct naar de bevalkamer met monitoren verplaatsen..

Op het moment dat ik dit schrijf, 10 maanden na dato, trekt het kippenvel door m’n lijf. Ik weet nog dat ik letterlijk wit wegtrok, mijn man huilend heb gebeld en mijn vader en mijn broertje, de douche ben ingestapt ( ik kreeg daar 5 minuutjes voor ) en dat we daarna verplaatst werden naar een grote kamer met veel monitoren, het deed mij denken aan een OK. Het was ondertussen 21:00 uur, en na een gesprek met de verloskundige en het bevalteam, werd mij duidelijk dat de kans heel groot was dat onze zoon, vannacht geboren zou worden. Mijn man zou om 23:00 uur, Nederlandse tijd, pas in het vliegtuig stappen.. Zijn aankomsttijd op Nederlandse bodem zou 06:00 uur zijn… Je kan je wellicht voorstellen hoe eenzaam ik me toen gevoeld heb. Natuurlijk was ik super blij met de aanwezigheid van mijn moeder, maar ik wilde dit samen doen met mijn man. Na 7,5 maand een hele pittige zwangerschap te hebben gehad, had ik nooit kunnen bedenken dat ik nu ook nog zonder hem onze zoon op de wereld zou gaan zetten..

Die nacht is mijn moeder echt de allergrootste steun geweest die ik ooit in mijn leven ervaren heb. Ze heeft mij letterlijk de nacht doorgeloodst. Van samen de weeën opvangen, tot 17 x naar de douche en terug, tot paniek, tot verdriet tot aan grapjes maken. Ze zorgde ervoor dat ik me veilig voelde en dat we, in geval mijn man het niet op tijd zou halen, we samen deze bevalling zouden gaan doorstaan.

“Ik had de hele nacht de weeën opgehouden – en ergens ook tegen gehouden – omdat ik niet wilde dat de kleine man ter wereld
zou komen terwijl zijn vader er niet bij was..”

Het goede nieuws is, dat Sander, mijn partner, uiteindelijk om 06:45 uur de bevalkamer kwam inrennen. Het minder goede nieuws was dat ik toen al een tijd behoorlijke weeën aan het opvangen was en emotioneel en lichamelijk helemaal kapot was. Ik lag al de hele nacht aan de monitor, had lichamelijk nog meer ongemakken en was eigenlijk toen al op. Na de komst van Sander werd er snel gehandeld door het bevalteam. Ik had de hele nacht de weeën opgehouden en ergens ook tegen gehouden omdat ik niet wilde dat de kleine man ter wereld zou komen terwijl zijn vader er niet bij was, maar nu moesten we doorpakken omdat deze kleine man, er uit moest. Om 06:50 uur werden de vliezen gebroken, en vrij snel daarna wilde ze monitor draadjes op zijn hoofd plaatsen omdat ze zeker moesten weten dat zijn hartslag nog in orde was. Dit zijn elektrodraadjes die ze op het hoofdje van je kindje duwen. Ik vond dat een naar idee, maar er was weinig keuze.

Na het breken van de vliezen kwam er een weeënstorm waar ik vanaf wee nr. 1 geen raad mee wist, ik geloof dat ik letterlijk het hele ziekenhuis bij elkaar heb geschreeuwd en de hand van mijn moeder heb verbrijzeld want die mocht niet van mijn zijde wijken. Het goede nieuws is, dat Lucca-James Gabriel de Klerk, geboren is om 08:24 uur en na een korte adempauze (hij ademde niet bij de geboorte) het verder goed deed. Het minder fijne nieuws is dat ik zoveel pijn had tijdens de bevalling en ook nog daarna (the ring of fire duurde in mijn beleving 10 uur ), ik niet kon genieten van het moment dat hij er was. Ik was in paniek, mijn lichaam was in shock, en ik kon niet verwerken wat er allemaal was gebeurd.

Dat Lucca-James die weken erna nog in de couveuse op de prematuren kinderafdeling moest liggen aan draden en monitoren realiseerde ik me op dat moment nog niet. Dat kwam pas na de bevalling; wat houdt een vroeggeboorte eigenlijk in? Ik zelf kon na alle stress en paniek niet slapen, amper genieten van de geboorte en ben bijna 72 uur na de bevalling non stop wakker geweest. Ik was te druk bezig met kolven, iets wat niet op gang kwam en wat ik mezelf toen kwalijk nam, en bij mijn kind zijn. Lucca-James was nog zo klein, 2445 gram, dat hij in een verwarmde couveuse lag en vanwege de prikkels maar door 1 iemand vastgehouden mocht worden en dan minimaal 1 uur lang. We moesten dus heel goed bedenken wie van ons 2 met onze kleine man wilde knuffelen die dag. Flesjes gingen er nauwelijks tot niet in, dus moesten we overstappen op voeden via de sonde… Dat kleine draadje in zijn neusje, ik vond dat super zielig.

De geboorte
Lucca-James in de couveuse

De weken erna gingen als een roes aan me voorbij; we konden uiteindelijk maar 3 dagen in het ziekenhuis blijven, waardoor Lucca-James op de kinderafdeling bleef en wij elke dag 2 tot 3 x op een neer reden om bij hem te kunnen zijn. Ik kon daardoor helemaal niet herstellen en heb daar te weinig gehoor aan gegeven en ging maar door met mij continue zorgen maken om m’n kind.

Op de kinderafdeling in het Amstelland hebben ze geweldig gezorgd voor onze zoon en mede dankzij hun goede zorgen en adequate handelen, mocht Lucca-James op 5 december, na 1 nachtje proefslapen met ons in het ziekenhuis, naar huis! Wel met sonde voeding, iets wat ik heel spannend vond, maar waar mijn man heel resoluut in was; wij gaan dit fixen en nemen onze kleine man, zodra de artsen het goed vinden, mee naar huis.

Achteraf gezien ben ik heel blij dat hij relatief kort in het ziekenhuis heeft gelegen (kleine 2 weken  maar de zorg die thuis op ons afkwam, vond ik overweldigend. De sonde voeding, hem warm houden, weten wat hij nodig heeft, terwijl je niet vanaf het eerste moment samen bent geweest.. Ik vond dat heel intens.. Pas na Oud & Nieuw, vond ik ruimte om te kijken naar hoe het met mij ging.. En toen merkte ik vrij snel dat het niet goed ging. Lucca-James deed het naar omstandigheden heel goed, maar sliep s ’nachts max 1.5/2 uur aan één stuk door. Dit zorgde ervoor dat wij allebei geen echte rust konden pakken, en ik merkte dat ik steeds verder van mezelf af kwam te staan. In het begin van het echt slecht voelen dacht ik nog dat ik het wel kon tegen houden: ik ging het zoeken in gezonde voeding, meer supplementen, accupunctuur en nog vaker een frisse neus halen, maar helaas ging het van kwaad tot erger. Dit resulteerde voor mij in huilbuien en extreem verdrietig voelen. Ik voelde me steeds eenzamer en merkte dat ik steeds negatiever werd. De liefde voor mijn zoon bleef gelukkig onaangetast en samen met hem zijn koste me geen moeite, echter voelde ik me wel heel eenzaam in de zware donkere deken die steeds verder over me heen kwam te liggen.

met ups and downs

Ik ben achteraf blij geweest dat ik mijn huisarts heb ingeschakeld. Ik had al regelmatig contact met haar over hoe het ging, telefonisch, maar zij besloot op een gegeven moment toch een face to face consult in te plannen. Gelukkig was mijn moeder zo lief om ook mee te gaan naar de huisarts want die merkte ook dat dit niet meer zo verder kon. Ik kon alleen maar huilen bij de huisarts en voelde dat dit niet meer zo verder kon. Tijdens dat gesprek besloot de huisarts mij een spoed doorverwijzing naar een psychiater te geven waar ik al vrij rap terecht kon. Ook werd er al op voorhand, in overleg met de psychiater, antidepressiva voorgeschreven. Iets waar ik heel lang  van heb gedacht dat het mij nooit zou overkomen maar nu als enige redmiddel voelde. Ik besloot per direct af te bouwen met borstvoeding, omdat ik me er niet prettig bij voelde om medicatie in te nemen en borstvoeding te blijven geven. Tenminste, fulltime kolven, te stoppen. Mijn zoon heeft nooit goed kunnen aan happen, dus was ik al 2.5 maand non stop aan het kolven. Dit afbouwen had even wat voeten in de aarden maar aangezien ik voor de snelle afbouw koos, kon ik na 1.5 week al starten met de medicatie. Overigens vertelde de huisarts mij dat je borstvoeding en medicatie hand in hand konden gaan, echter voelde ik me daar niet prettig bij.

Achteraf gezien is de medicatie de redding geweest, echter, de eerste 4 weken, werd het donkere, sombere, eenzame gevoel nog erger; dit hoort helaas bij het starten van antidepressiva. Het wordt eerst (veel) erger, voordat het beter wordt. Die 4 weken heb ik als heel erg naar ervaren, op sommige dagen kon ik niet eens meer uit mijn bed komen. Ik heb de 4 weken ervaren als een jaar.. Ik kon niet voor of achteruit en heb huilend de dokter gebeld dat de medicijnen niet werkte.. De huisarts en de psychiater hebben me enorm goed geholpen in die weken, continue hebben ze vinger aan de pols gehouden en er uiteindelijk voor gezorgd dat ik het soort antidepressiva kreeg wat bij mij paste. Dit is altijd even zoeken op voorhand, ook de dosis ervan. De diagnose van een postnatale/postpartum depressie kwam mij niet als een verassing maar gaf mij wel nog meer duidelijkheid wat er met mij aan de hand was.

In de depressie

In Nederland krijgen naar schatting jaarlijks ruim 23.000 vrouwen rondom de bevalling of zwangerschap een depressie. Een postpartum depressie (in de volksmond bekend als postnatale depressie) is daarmee de meest voorkomende aandoening bij nieuwe moeders. De symptomen van een postpartum depressie zijn hetzelfde als een reguliere depressie. De depressie is echter gekoppeld aan de zwangerschap of de bevalling. Postnatale depressie en postpartum depressie worden als termen vaak door elkaar gebruikt. De term postpartum slaat op de gesteldheid van de moeder, ‘na de bevalling’. Postnataal is meer gefocust op de gezondheid van de baby, ‘na de geboorte’. De juiste term is postpartum depressie, omdat we het over de gesteldheid van de moeder hebben. In de volksmond wordt echter vaker ‘postnatale depressie’ gebruikt. Je kan er online heel veel informatie over terug vinden. Je zult merken dat een postpartum depressie in vele varianten komt en bij iedereen anders kan zijn.

“Het helpt me inzien dat een postnatale depressie iedereen kan overkomen maar dat ook iedereen eruit kan komen met de juiste vechtlust en doorzettingsvermogen.”

Pas 8 weken na de start van de inname, zijn we op de juiste dosis van de medicatie aanbeland, die er nu nog steeds voor zorgt, dat het langzamerhand ietsje beter gaat. Uiteraard is het niet alleen de medicatie, het is ook de wil om eruit te komen, vertrouwen te houden (terwijl je dat niet hebt), te blijven praten over dat monster in je hoofd, en je nooit helemaal af te zonderen. Mijn ouders, partner, broers, zusje, schoonzussen en vrienden hebben ervoor gezorgd dat ik niet kopje onder ben gegaan. Op de dagen dat het echt niet ging waren zij er voor mij en gaven ze mij het vertrouwen dat het goed zou komen. Eerlijkheid gebied me te zeggen dat ik dat vertrouwen in mezelf, echt een hele tijd kwijt ben geweest. Nu, 10 maanden later, durf ik te zeggen dat het vertrouwen in mezelf weer terug groeit. De intensieve psychotherapie die ik bij de psychiater krijg, helpt me te begrijpen waar sombere gedachtes en gevoelens vandaan komen. Het helpt me inzien dat een postnatale depressie iedereen kan overkomen maar dat ook iedereen eruit kan komen met de juiste vechtlust en doorzettingsvermogen. Ondertussen mediteer ik, drink ik bijna geen alcohol, is mijn sociale agenda heel anders geworden en schrijf ik regelmatig in een dagboek. Allemaal dingen die ik voor de zwangerschap niet deed, maar die er nu voor zorgen dat ik in stabieler vaarwater kom. Ik durf weer te denken aan werk, ik kan meer genieten van dingen om me heen, en ben intens gelukkig als ik rond wandel met mijn zoon. Ik geniet van elke dag met hem, en alhoewel de liefde voor hem altijd goed heeft gezeten, is het verdomd fijn dat je nu ook kan genieten van kleine dingen die voor mij nu voelen als grote dingen.

Ons gezin nu

Het vertellen van mijn verhaal is weer een stap dichterbij het verwerken van alles wat er is gebeurd. Het heeft mij in ieder geval een ander mens gemaakt en daar ben ik dankbaar voor. Ik voel me meer mezelf, dichterbij mezelf en ben blij dat ik nu stil kan staan bij de mooie dingen die het leven te bieden heeft in plaats van alleen maar door te rennen en alles te fixen. Ik gun alle new born moeders de tijd om te wennen aan je nieuwe rol in het leven als moeder. Neem de tijd, durf te huilen, durf om hulp te vragen als je voelt dat negatieve emoties de boventoon gaan voeren. Het is allemaal okay, maar praat erover. Je bent niet alleen.